Wjazd Pański do Jerozolimy jest ruchomym świętem z liczby dwunastu, obchodzonym tydzień przed Zmartwychwstaniem Pańskim. Ustanowione zostało już w starożytności chrześcijańskiej, o czym świadczą zachowane do dziś, a pochodzące z III w. kazania. Święto to powszechnie zwane jest również Niedzielą Palmową.

Wydarzenia towarzyszące wjazdowi Chrystusa do Jerozolimy zostały opisane przez wszystkich czterech Ewangelistów (Mt 21, 1-11; Mk 11, 1-11; Łk 19, 29-41; J 12, 12-19), przekazane przez Tradycję i utrwalone na ikonach tego święta.

Ikony Wjazdu Pańskiego do Jerozolimy należą do przedstawiających stosunkowo dużą liczbę postaci. Charakterystyczne jest też to, iż w żadnej innej ikonie dzieci nie grają tak istotnej roli jak w tej. Ikony tego święta są również, jak prawie żadnej inne wydarzenie, przepełnione ruchem.

Pomimo wielu postaci znajdujących się na ikonie Wjazdu, jej kompozycja jest prosta. Po jednej stronie ikony znajdują się Pan i Jego uczniowie, po drugiej - witający go ludzie, a w tle fragment murów Jerozolimy i pojedyncze drzewo.

Centralną postacią ikony Wjazdu jest Jezus Chrystus, ukazywany w chwili, gdy na ośle wjeżdża do Jerozolimy. Osiołek, zwykle siwy lub biały, ma głowę potulnie pochyloną ku ziemi. Zbawiciel siedzi na nim na oklep (jest to kontrast wobec sposobu w jaki na wierzchowcu po zwycięstwie wjeżdżał do miasta władca) na, przeważnie czerwonej, szacie. Prawą dłonią błogosławi w kierunku miasta i witającego Go tłumu i jakby uspokaja spotykających go ludzi, a w lewej dzierży zwinięty zwój. Jest on symbolem władzy oraz dowodem świadomości tego, co ma nastąpić - tłum witający go słowami Hosanna Synowi Dawida! wkrótce zakrzyknie Ukrzyżuj Go! (Mt 27, 22-23; Mk 15, 13-14; Łk 23, 18).

Poza nielicznymi wyjątkami Chrystus nie kieruje swojego wzroku ku Jerozolimie i Jej mieszkańcom, lecz w stronę towarzyszących Mu apostołów. Podążają oni tuż za Nim, zbici w ciasną gromadkę, zazwyczaj trzymając w dłoniach zwinięte zwoje. Częstokroć, z powodu ograniczonego miejsca, nie widać twarzy większości z nich, a jedynie czubki głów wyglądające ponad znajdującymi się z przodu apostołami. Spośród towarzyszących Mu uczniów przeważnie łatwo jest dostrzec tylko apostoła Piotra, który jest pogrążony w rozmowie z Panem, wyciągając w Jego kierunku rękę i jakby ostrzegając przed tym, co ma nastąpić.

Tłum mieszkańców wita Chrystusa entuzjastycznie. Bezpośrednią przyczyną tak radosnego powitania był wielki cud uczyniony przez Niego w Betanii, gdzie wskrzesił Łazarza. Lud wita Go u bram miasta, zaznaczonych przeważnie łukiem wejściowym, bez dalszego ciągu murów obronnych. O radości mieszkańców (wśród których można zauważyć ludzi różnych stanów) świadczą przede wszystkim uniesione do góry gałązki palmowe lub oliwne. Obecne na ikonach dzieci rzucają pod nogi osiołka wierzchnie okrycia, co jest znakiem królewskiego powitania.

Na drugim planie ikony Wjazdu Pańskiego do Jerozolimy przeważnie umieszcza się drzewo (niekiedy kilka), na którym siedzi dziecko (lub kilkoro). Obserwuje z niego całe wydarzenie i wita Przybysza, ale też ścina gałązki i zrzuca je na dół.

Na drugim planie ikon, poza wspomnianym drzewem (rzadziej kilkoma), niekiedy znajduje się fragment murów Jerozolimy i Góra Oliwna. To najwyższe wzniesienie w okolicy Jerozolimy, miejsce, gdzie Chrystus modlił się nocą, nauczał uczniów jak mają się modlić, opowiadał im o końcu świata i skąd wzniósł się do nieba, posiada symboliczne znaczenie.

Istotę oraz ponadczasowy sens święta Wjazdu Chrystusa do Jerozolimy znakomicie opisuje w swym kazaniu św. Epifaniusz z Cypru. "Dlaczego - pyta - Chrystus, który do tej pory chodził przede wszystkim piechotą, wtedy i tylko wtedy dosiadł zwierzęcia? Po to, by ukazać, że zostanie wywyższony na Krzyżu i otoczony chwałą. Co oznacza rozpostarte naprzeciw miasto? Krnąbrne usposobienie ducha wygnanego z raju człowieka, do którego Chrystus posłał dwóch uczniów, czyli dwa Przymierza, Stare i Nowe. Co oznacza oślica? Bez wątpienia synagogę, która pędziła żywot pod brzemieniem i na grzbiecie której kiedyś zasiadł Chrystus. Co oznacza osiołek? Nieposkromiony lud pogański, którego nikt jeszcze dotąd nie osiodłał, ani prawo, ani strach, ani anioł, ani prorok, ani Pismo Święte - jedynie sam Bóg-Słowo". Na ikonach triumfalnego wjazdu Chrystusa do Jerozolimy spoczywa smutne piętno zbliżającego się Ukrzyżowania, ale też radość z powodu bliskości Zmartwychwstania.

W sztuce Zachodu święto to nie jest często przedstawiane.

Za: Jarosław Charkiewicz, Ikonografia świąt z liczby dwunastu, Warszawa 2007, s. 48-52.

    Polub nas:

     © 2018-2023

     Copyright by Parafia Prawosławna pw. św. Spirydona Cudotwórcy w Mińsku Mazowieckim

     Created with WebWave CMS

Odwiedź nas:

ul. Warszawska 69

05-300 Mińsk Mazowiecki

Proboszcz:

ks. mgr Gabriel Białomyzy

tel. +48 506 966 339

Odwiedź nas:

ul. Warszawska 69

05-300 Mińsk Mazowiecki

Proboszcz:

ks. dr Gabriel Białomyzy

tel. +48 506 966 339